°F | °C
invalid location provided
Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση

Επιμέλεια: Θωμάς Στάππας M.Eng, MBA

 

Εισαγωγή-Ορισμός

Η «ηλεκτρstapasονική διακυβέρνηση» (eGovernment) ορίζεται ως η χρήση των τεχνολογιών της πληροφορικής και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) στις δημόσιες διοικήσεις, σε συνδυασμό με οργανωτικές αλλαγές και νέες δεξιότητες του προσωπικού. Σκοπός είναι η βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών, καθώς και η ενίσχυση των δημοκρατικών διαδικασιών και των διαδικασιών στήριξης των δημόσιων πολιτικών.

Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση, χωρίς βέβαια να είναι πανάκεια, αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για την εμπέδωση της Δημοκρατίας, την πάταξη της διαφθοράς, αλλά και για την εξοικονόμηση οικονομικών πόρων.

Στη σημερινή εποχή της οικονομικής (και όχι μόνο) κρίσης τα παραπάνω είναι ζητούμενα και καθιστούν την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση σημαντική και επιτακτική ανάγκη. Ας δούμε γιατί.

Εξοικονόμηση Οικονομικών Πόρων

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπήςi : Η βελτίωση της παροχής ηλεκτρονικών διοικητικών υπηρεσιών επιφέρει αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας.

Αυτό οφείλεται στη μείωση του κόστους των ίδιων των δημόσιων υπηρεσιών, αλλά και του κόστους συναλλαγής για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις (χρόνος, πόροι). Παραδείγματος χάριν, η ηλεκτρονική διεκπεραίωση του ΦΠΑ, καθώς και η ηλεκτρονική υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, έχουν το πλεονέκτημα να επιταχύνουν τις διαδικασίες, ενώ παράλληλα βελτιώνουν την ποιότητα της διεκπεραίωσης.

Σύμφωνα με στοιχεία του Παρατηρητηρίου για την Κοινωνία της Πληροφορίας τα οποία παρουσιάστηκαν σε ημερίδαii για το θέμα: από μελέτη του 2008 αποδείχτηκε ότι τα οφέλη που προέκυψαν από τη χρήση των online υπηρεσιών της Εφορίας είναι πολλά: οι πολίτες που υπέβαλαν ηλεκτρονικά το έντυπο Ε1 για το έτος 2007 εξοικονόμησαν συνολικά περισσότερες από 635.000 ώρες ή 3.600 παραγωγικούς μήνες, σε σχέση με τη συμβατική μέθοδο υποβολής.

Αντίστοιχα από την ηλεκτρονική υποβολή της περιοδικής και εκκαθαριστικής δήλωσης του ΦΠΑ, οι επιχειρήσεις εξοικονόμησαν περισσότερες από 4 εκατομμύρια παραγωγικές ώρες. Ο μέσος χρόνος αναμονής για την παραλαβή εκκαθαριστικού σημειώματος μειώνεται κατά 92% με την ηλεκτρονική υποβολή, σε σχέση με τη συμβατική μέθοδο.

Το υπουργείο Οικονομικών εξοικονόμησε το 2008 περίπου 250.000 παραγωγικές ώρες ή εργασία 120 εργαζομένων για ένα έτος, μόνο από τη χρήση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών υποβολής φορολογίας εισοδήματος (Ε1) και δήλωσης ΦΠΑ από πολίτες και επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την Ελλάδα, το μερίδιο των διοικητικών δαπανών στο ΑΕΠ είναι 6,8%, όταν ο μέσος όρος στην ΕΕ των 25 είναι 3,5%. Από την ηλεκτρονική διακυβέρνηση θα μπορούσαμε να εξοικονομούμε 6,5 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο στη χώρα μας, αν πάρουμε το παράδειγμα της Γερμανίας όπου εξοικονομείται το 40% των κονδυλίων για τη Δημόσια Διοίκηση.

 

Πάταξη της Διαφθοράς

Σε ότι αφορά τη διαφθορά στο δημόσιο τομέα, σύμφωνα με εκθέσεις της Διεθνούς Διαφάνειας, η θέση της Ελλάδας, είναι τελευταία σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Εθνική έρευνα της «Διεθνής Διαφάνεια-Ελλάς», για τη διαφθορά στην Ελλάδα το 2009 κατέδειξε ότι στην κορυφή της κατάταξης των φορέων του δημοσίου τομέα, όπου εντοπίζονται περιστατικά διαφθοράς, βρίσκονται τα Δημόσια Νοσοκομεία, ενώ οι Πολεοδομίες και οι Εφορίες μοιράζονται τη δεύτερη και τρίτη θέση αντίστοιχα. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν οι υπηρεσίες του ΙΚΑ και των Νομαρχιών.

Οι πολίτες με την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση έχουν δυνατότητες πρόσβασης στις πληροφορίες από τις δημόσιες αρχές και στις αποφάσεις που λαμβάνονται 

Οι δημόσιοι φορείς είναι συνεπώς περισσότερο διαφανείς, υπόλογοι και ανοικτοί. Η μεγαλύτερη διαφάνεια ενισχύει την καταπολέμηση της διαφθοράς.

 

Εμπέδωση της Δημοκρατίας

Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση επιπλέον ενθαρρύνει την άμεση επικοινωνία μεταξύ των πολιτών και των υπευθύνων χάραξης πολιτικής.  Οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα, αξιοποιώντας τα ηλεκτρονικά φόρουμ, τους εικονικούς χώρους συζητήσεων ακόμα και τις  ηλεκτρονικές ψηφοφορίες, να διατυπώσουν τις απόψεις τους, να υποβάλλουν άμεσα ερωτήματα στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και έτσι να συμβάλλουν με τις απόψεις τους στη δημοκρατική διαδικασία .i

Προϋποθέσεις για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση

Πρόσβαση για όλους

Για να ισχύσουν όλα τα ανωτέρω απαραίτητη προϋπόθεση είναι να εξασφαλισθεί σε όλους πρόσβαση στις ηλεκτρονικές δημόσιες υπηρεσίες. Διαφορετικά υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να δημιουργηθεί «ψηφιακό χάσμα» - λόγω της άνισης πρόσβασης στις πληροφορίες και τις τεχνολογίες των πληροφοριών.

Στο πλαίσιο αυτό, η εκπαίδευση και η κατάρτιση έχουν ουσιώδη σημασία, προκειμένου να αποκτήσουν οι πολίτες τις αναγκαίες γνώσεις πληροφορικής, καθώς επίσης η επέκταση της ευρυζωνικότητας που δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες σε όλους.

Εμπιστοσύνη των χρηστών

Επιπλέον οι δημόσιες υπηρεσίες πρέπει να προσφέρονται ηλεκτρονικά μόνον υπό συνθήκες που εγγυώνται στους χρήστες την απολύτως ασφαλή πρόσβαση. Η εμπιστευτικότητα των προσωπικών δεδομένων, η ασφάλεια των ψηφιακών συναλλαγών και επικοινωνιών είναι ζητήματα πρώτιστης σημασίας, για τα οποία πρέπει να προβλέπεται μέγιστος βαθμός προστασίαςi.

Σύμφωνα με στοιχεία του Παρατηρητηρίου για την Κοινωνία της Πληροφορίας:  Το 39% των τακτικών χρηστών του Διαδικτύου δεν επιθυμεί να το χρησιμοποιήσει ως μέσο συναλλαγής με το Δημόσιο επειδή: λείπει η προσωπική επαφή, δεν είναι βέβαιοι για την προστασία και ασφάλεια των στοιχείων τους, είναι πολύ πολύπλοκο, λείπει η άμεση ανταπόκριση κα

Δράσεις που επιβάλλεται να υλοποιηθούν

Πρόσφατα (Μάιος 2010) ο Πρωθυπουργός κος Γιώργος Παπανδρέου μιλώντας στο digital economy forum [iv] ανέφερε ότι: Η κυβέρνηση θα επενδύσει στην πληροφορική και τις νέες τεχνολογίες γιατί αναγνωρίζει, ότι με τη βοήθειά τους μπορούμε να καταπολεμήσουμε προβλήματα που αποτελούν επί δεκαετίες ολόκληρες τροχοπέδη για την οικονομία μας. Την εισφοροδιαφυγή, την σπατάλη, την αδιαφάνεια, τη γραφειοκρατία.

Σύμφωνα με τις εξαγγελίες του κου Παπανδρέου, χρειάζεται το ταχύτερο δυνατόν 100% ευρυζωνική κάλυψη, και η ανάπτυξη Διαδικτύου υψηλής ταχύτητας με ένα πρόγραμμα μαζικών επενδύσεων σε δίκτυα οπτικών ινών και ασύρματη ευρυζωνική κάλυψη.

Ο κος Παπανδρέου περιέγραψε μια σειρά δράσεων για την Ηλεκτρονική διακυβέρνηση όπως:

  • η Ενιαία Αρχή Πληρωμής - δημοσίων υπαλλήλων αλλά και τελικά όλων των συναλλαγών με το δημόσιο,
  • η Κάρτα Πολίτη για απαραίτητες πληροφορίες ώστε να εξυπηρετείται ο πολίτης χωρίς γραφειοκρατικές διαδικασίες,
  • το Ηλεκτρονικό Σύστημα Προμηθειών,
  • η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση,
  • το Ηλεκτρονικό Σύστημα Παρακολούθησης Καυσίμων,
  • η Παραγωγική Λειτουργία Πληροφοριακών συστημάτων Νοσοκομείων - παρακολούθηση του προϋπολογισμού του,
  • η on - line παρακολούθηση προϋπολογισμού - του κράτους - του δημοσίου.

Επίσης ο κ. Παπανδρέου εξήγγειλε :

  • την προκήρυξη διαγωνισμών οι οποίοι θα υλοποιηθούν με τη χρήση ηλεκτρονικών πλειστηριασμών (e-Auctions),
  • τον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου υλοποίησης των Δημοσίων Συμβάσεων Προμηθειών.
  • την κατάρτιση για πρώτη φορά Κανονισμού Προμηθειών Υπηρεσιών Δημοσίου, ο οποίος θα καθορίζει το πλαίσιο για την ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων παροχής υπηρεσιών και προχωρά άμεσα τόσο η εφαρμογή της "συμφωνίας - πλαίσιο", όσο και στην καθιέρωση του "ανταγωνιστικού διαλόγου", που θα επιταχύνουν κατά πολύ τις διαδικασίες επιλογής και κατακύρωσης έργων στο Δημόσιο.

Τα όσα εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός αποτελούν σημαντικές δράσεις για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση. Η υλοποίηση τους συνεπώς κρίνεται επιτακτική καθώς η ανάπτυξη τέτοιων δράσεων και η επίτευξη των στόχων της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης είναι δυνατόν να συνεισφέρουν στη δημιουργία συνθηκών πραγματικής ανάπτυξης για τη χώρα και να συντελέσουν στο ξεπέρασμα της σημερινής κρίσης.

Πηγές

O Θωμάς Στάππας είναι Διπλ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός & Μηχανικός Υπολογιστών, απόφοιτος του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) και Κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στην Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων και Οργανισμών από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΟΠΑ).

Κατάγεται από τη Λεπενού Αγρινίου Αιτωλοακαρνανίας.

Εmail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.

 


[